Pisownia nazwiska Piaszczyński na przestrzeni kilkudziesięciu, a w zasadzie mogę pisać kilkuset lat
Na zaprezentowanych przykładach postaram się
przedstawić jak na przestrzeni lat zmieniała się pisownia naszego
nazwiska.
Akt
Chrztu Stanisława Piaścińskiego syna Jana z Łomżycy.
Najstarszy znaleziony przeze mnie zapis nazwiska Piaszczyński, to tekst
przedstawiony wyżej i pochodzi z roku 1868. Jak widać nazwisko zapisano
jako Piaściński, ale kilka lat później w Akcie Chrztu Marcjanny
Piaszczyńskiej, córki Ferdynanda z Łomżycy Nazwisko zapisano w
brzmieniu" Piasciński".
Powyższe stwierdzenie jest już nieaktualne, ponieważ przekopując archiwa Parafii Nowogród znalazłem zapis z 1812 roku w akcie małżeństwa.
Rzecz działa się w Nowogrodzie, a młodzi pochodzili ze wsi Jurki i Dobry Las.
Proszę poczytać oryginał i tłumaczenie pod obrazkiem.
A tam wyrażnie zapisano Wojciecha jako Piaszczyński i zarazem niespodzianka,
otóż córka Wojciecha wymieniona jest jako Piaścikówna, gdy jej ojciec jako Piaszczyński. Synów Wojciecha zapisywano jako Piaściki i tak już zostało, bo w aktach małżeństwa syn Wojciecha Piaszczyńskiego był już Piaścikiem.
Czasami ów Piaścik, gdy osiągnął lepszy status społeczny, a zwłaszcza gdy potrafił czytać i pisać, stawał się znów Piaszczyńskim. Co, moim zdaniem, nie dewaluuje nazwiska Piaścik.
Jest to mocny dowód wskazujący, że Piaściki i Piaszczyńscy to jedna rodzina.
Niżej na potwierdzenie podkreśliłem fragment: "
... iż Woyciech Piaszczyński, y Panna Elżbieta Piaścińska połączeni są ze sobą ..."
Uznałem ten dokument za ważny i przepisałem go z " polskiego na nasze".
Akt nr 16 Jurki i Dobrylas
Roku 1812, dnia 25 listopada.
Przed Nami Proboszczem Nowogrodzkim sprawującym obowiązki
Urzędnika Stanu Cywilnego Gminy Nowogrodzkiej, w Powiecie i Departamencie Łomżyńskim.
Stawił się Wojciech Piaszczyński mający podług złożonej przed Nami Metryki, wyjętej
z Ksiąg Kościoła Nowogrodzkego lat 35, młodzian włościanin, gospodarz we wsi Jurkach zamieszkały,
Jana Piaszczyńskiego Włościanina gospodarza w Jurkach zamieszkałego,
z Marianną z Stumskich już zmarłych gospodarzy syn, który dla braku wstępnych krewnych nie czynił Aktu uszanowania.
Stawiła się także Panna Elżbieta Piaścikowna córka Jana Piaszczyńskiego włościanina,
gospodarza w Dobrymlesie i Konstancji Brokowianki ( nie jestem pewny czy poprawnie odczytałem nazwisko),
zamieszkałych, w asystencji rodziców wspomnianych, mająca podług złożonej Metryki,
wyjętej z Ksiąg Kościoła Nowogrodzkiego lat 21 nieskończonych. Strony stawające żądają ażebyśmy przystąpili
do obchodu ułożonego między nimi Małżeństwa, którego zapowiedzi wyszły przed głównymi Drzwiami Naszego Domu Gminnego,
to jest: pierwsza dnia ósmego, druga dnia 15 miesiąca i roku bieżącego, o godzinie 12 w południe w niedzielę.
Gdy żadne tamowanie przeciw rzeczonemu małżeństwu nie zaszło,
a rodzice wstępującej w stan małżeński na Obchód Małżeństwa zezwalają,
przychylając się za tym do żądania stron, po przeczytaniu wszystkich wyżej wymienionych papierów,
jako też Działu Szóstego Kodeksu Napoleona w Tytule o Małżeństwie, zapytaliśmy się przyszłego Małżonka i przyszłej małżonki,
czyli chcą połączyć się ze Sobą węzłem Małżeństwa? Na co, gdy każde z nich oddzielnie odpowiedziało,
iż taka jest ich wola. Oświadczamy w Imieniu Prawa, iż Wojciech Piaszczyński i Panna Elżbieta Piaścińska
połączeni są z sobą węzłem Małżeństwa. Czego spisaliśmy Akt w przytomności Pawła Popiołka lat 60
i Jana Cybulskiego lat 44 mających w Morgownikach zamieszkałych, tudzież Bonifacego Piaszczyńskiego lat 25
brata rodzonego i Szymona Piaszczyńskiego brata stryjecznego zaślubionej,
w Dobrymlesie zamieszkałych wszystkich włościan gospodarzy.
Akt niniejszy został stawającym przeczytany, przez nas tylko podpisany ile że inne w Akcie wyrażone Osoby pisać nie umieją.
Podpisano Xiądz Mateusz Borowski Urzędnik Stanu Cywilnego.
W akcie Chrztu Aleksandry w roku 1873 i Edmunda
Leopolda Piaszczyńskiego w roku 1874, zapisano nazwisko ich ojca -
Ferdnynanda jako Piaścinski.
Kolejny zapis - poniżej, to fragment Aktu Chrztu bł.
ks. Michała z 1885 roku.
Poniżej ciekawy zapis z 1910r z księgi ślubów z Kolna, w którym mowa o
tym, że Antoniemu Piaszczyńskiemu, organiście z Kolna i pannie Stanisławie
z Garbulewskich związek pobłogosławił ks. Michał Piaszczyński ( syn Jana ale nie ten błogosławiony! )
podczas uroczystości ślubu na parafii w Mikaszówce. Prawdopodobnie w owym
czasie w tym małym drewnianym kościółku w Mikaszówce spotkało się trzech
braci Piaszczyńskich, najstarszy - Michał / syn Jana / proboszcz w
Mikaszówce, jego rodzony brat Antoni oraz Michał (syn Ferdynanda, a brat
stryjeczny wspomnianych tu Michała i Antoniego ), który był tam na
wakacjach i tamże 8 sierpnia napisał poemat pod tytyłem " Na jeziorze".
Nazwisko zapisane w tym Akcie jest jako Piaszczinski, a nowi małżonkowie
podpisali się jako Antoni Piaszczyński i Stanisława z Garbulewskich
Piaszczyńska.
To pokazuje, że w odróżnieniu od niepiśmiennych, wykształceni i wyżej
postawieni w hierarchi społecznej obywatele mogli dbać o poprawną pisownię
swojego nazwiska. Niepiśmienny włościanin nie znał pisowni swojego
nazwiska, więc zapisywano je w formie takiej jak usłyszał je urzędnik
prowadzący Akta Stanu Cywilnego.
Od 1910 roku nazwisko Piaszczyński występuje
we wszystkich dokumentach w pisowni nam znanej współcześnie. Poniżej
podpis ks. Michała Piaszczyńskiego (syn Jana) znaleziony na parafii w
Rydzewie gdzie był proboszczem w roku 1917, ale też wcześniejsze podpisy
ks. Michała Piaszczyńskiego z parafii w Grajewie z roku 1904, gdzie był
wikarym są zapisane w takiej samej formie.
© 2025 Krzysztof Piaszczyński